Stationsgebied Groningen

In 2019 wordt het spoortraject van station Groningen gewijzigd: van een dubbel kopstation transformeert het emplacement naar een lay-out met doorlopende sporen. Momenteel maken reizigers nog gebruik van een gelijkvloerse verbinding tussen de perrons. Met het doortrekken van de sporen is echter dit niet meer mogelijk, zodat de transferfaciliteiten aangepast moeten worden op de nieuwe situatie. Karres en Brands heeft een stedenbouwkundige variantenstudie uitgevoerd naar het omgevingsdomein van het station. Het advies dat op basis van de studie is opgesteld is recentelijk integraal overgenomen door de betrokken stakeholders, zodat Station Groningen over enkele jaren een geheel vernieuwd station heeft.

Voor de nieuwe transfer zijn twee basisopties opgesteld: een reizigerstunnel in het hart van de perrons of een passerelle over de sporen. Daarnaast is het de wens om de nieuwe transferzone als logische verbinding tussen het centrum en de zuidelijke stadsdelen te laten functioneren. Om een gefundeerde keuze tussen de twee varianten mogelijk te maken zijn basisontwerpen gemaakt van de openbare ruimte rondom het station, die tot stand zijn gekomen tijdens intensieve workshops. Bij deze workshops waren alle stakeholders vertegenwoordigd: Gemeente Groningen, Provincie Groningen, ProRail en NS Stations. Op basis van de input zijn de basisvarianten aangescherpt, verdiept en de verschillen inzichtelijk gemaakt. Daarbij was vooral de relatie tussen korte termijn en lange termijn ingrepen van belang. Er is veel aandacht uitgegaan naar het functioneren en de ruimtelijke kwaliteit van de ruimte rondom het station, en de logische inbedding daarvan in de stad. 

De uiteindelijk gekozen visie en ontwikkelingsrichting is gebaseerd op enkele hoofdpunten. Ten eerste heeft het stationsgebied een stevige groeninjectie nodig, en moet er aansluiting worden gezocht bij de kwaliteit van de singelstructuur om de verblijfskwaliteit en atmosfeer van het noordelijke Stationsplein te verbeteren. Daarnaast moet de infrastructurele knoop rondom het station uit elkaar worden gehaald om een veiligere en aangenamere omgeving te realiseren voor met name de voetganger en de fietser. Vervolgens moet het gebied niet alleen als verblijfsruimte functioneren, maar ook plek bieden aan de zogenaamde ketenfaciliteiten voor de reizigers zoals bus, fiets, taxi, kiss&ride, park&ride en de retail- en stations voorzieningen. Het Stationsgebied Zuid, nu nog een voormalig rangeerterrein, moet als nieuw stadsdeel een bestemming worden– met een duidelijke entree en een goede ontsluiting. 

In beide varianten is ingezet op een riante maat van de transfer en de openbare gebieden, om een helder en overzichtelijk beeld te krijgen. Op basis van deze speerpunten en de visualisaties van de ontwerpen is geadviseerd voor de transferoptie ‘tunnel’ te kiezen. Een van de belangrijkste redenen daartoe is dat het monumentale stationsgebouw in deze variant nadrukkelijk haar functie als entree en onderdak voor stationsvoorzieningen terugkrijgt. Dit zorgt voor een levendig en betekenisvol Stationsplein Noord, met een gespreid ruimtegebruik.