Waterfront Moss

Karres en Brands is samen Ghilardi+Hellsten Arkitekter gevraagd om een stedenbouwkundige haalbaarheidsstudie op te stellen voor het stationsgebied van de Noorse stad Moss. De opgave richt zich op het integreren van een nieuw station en een ondergrondse treinverbinding in het bestaande weefsel van de stad – terwijl er tegelijkertijd afgestemd moet worden met de lopende plannen voor het centrum van Moss, de gemeentelijke en nationale snelweg 19 en de nieuwe plannen voor de haven. In totaal omvat het voorstel 165.000 m² aan compact en divers programma. De functies verhouden zich tot de schaal van de stad, het nieuwe infrastructurele knooppunt en het nieuwe treinstation en de ferry terminal – die met elkaar worden verknoopt door een aantrekkelijk systeem van openbare ruimtes en routes.

Moss is een stad in beweging. De stad, die een sterk industrieel verleden heeft, transformeert geleidelijk naar een commerciële en diensten-stad. Het aandeel forenzen is de laatste jaren al sterk gegroeid. Met de komst van een nieuwe, ondergronds intercity-verbinding naar Oslo is de reistijd naar de hoofdstad van Noorwegen verkort tot maar 20 minuten – waardoor het aantal forenzen naar schattig nog meer zal stijgen. Het nieuwe openbaar-vervoer knooppunt wordt daarmee een katalysator van een grootschalige ontwikkeling, die de visie van de stad bekrachtigd; ‘Oslofjord’s meest aantrekkelijke stad’.

Het nieuwe station wordt het knooppunt waar het lokale verkeer op de schaal van de stad en het zwaardere regionale verkeer van de nieuwe ferry terminal en het spoor samenkomen. Voetgangers en lokaal verkeer krijgen voorrang op de begane grond, terwijl het spoor en het zware verkeer dat naar de ferry terminal leidt ondergronds worden gebracht. De langzaam verkeersverbindingen zijn zorgvuldig ingetekend; onder de voorstellen zijn onder andere een brug over het kanaal en een uitgebreide fietsverbinding. 

De stationsstraat loopt vanaf het centrum van de stad via het station tot naar de waterkant. De straat is een aaneenschakeling publieke ruimten, zoals het stationsplein, een plein aan de waterzijde en aflopende tuinen, waarin de menselijke schaal centraal staat. Aan de waterkant ontstaan verschillende woontypologieën; van kleinschalige blokken aan het lineaire kade-park, compacte stedelijke patiowoningen op het water tot grootschalige woonblokken met een sterke groene binnenzijde. Op het rangeerterrein van de oude spoorlijn worden de bestaande rails getransformeerd tot een efficiënte en snelle fietsverbinding. Het voormalige stationsgebouw wordt omgevormd tot een culturele trekpleister - de combinatie van nieuwe onderwijsinstellingen, creatieve bedrijven en woningen op een aantrekkelijke groene campus maakt dit tot het nieuwe culturele cluster van de stad.