Keersluis Limmel

De Maas is een van de belangrijkste scheepvaartverbindingen binnen Europa. Het deelproject Maasroute van Rijkswaterstaat, richt zich op de aanpassing van de vaarweg en het geschikt maken van de verbinding voor grotere binnenvaartschepen. In het kader van dit project wordt onder andere het Julianakanaal plaatselijk verruimd, en worden sluizen en bruggen aangepast, verlengd of geheel vervangen. Karres en Brands maakte in opdracht van BESIX een integraal ontwerp voor de landschappelijke inpassingen van de te vernieuwen keersluis in Limmel, zodat deze vaarroute een volwaardig deel van het internationale vaarwegennet wordt.

De ruim 80 jaar oude sluis voldoet niet meer aan de eisen van deze tijd, en verliest bovendien haar functie als schutsluis. Het vernieuwen van het sluiscomplex is daarom noodzakelijk, waarbij de bestaande sluis volledig wordt gesloopt en er een nieuwe verkeersburg en keersluis worden teruggebouwd. De sluis zal in de toekomst als keermiddel fungeren in geval van hoogwater. 

In de huidige situatie is de sluis een belangrijk landschappelijk herkenningspunt in het landschap rondom Limmel, en een ‘poort’ naar het Julianakanaal. Het complex is net als de andere kunstwerken langs de Maas op landschappelijke wijze ingepast, waarbij specifieke stijlkenmerken, zoals populierenrijen, ligusterhagen en acacia’s rondom het complex zijn toegepast. Daarnaast fungeert de sluis als knooppunt van twee belangrijke landschappelijke structuren: in noord-zuidrichting het lineaire Julianakanaal, en in oost-westrichting de meer grillige oude Kanjelbeek.

Deze twee zeer verschillende structuren komen terug in het ontwerp voor de nieuwe sluis. Rondom het sluiscomplex wordt de beplanting hersteld en opgeschoond, waardoor de landschappelijke structuren weer leesbaar worden. Karakteristieke strakke populierenrijen, hagen en nieuwe acacia’s accentueren het lineaire karakter van het kanaal, terwijl een informele beplantingsstructuur de aanwezigheid van de beek benadrukt. De oude Kanjelbeek wordt – in tegenstelling tot de huidige situatie – zoveel mogelijk bovengronds gehaald. Rondom de beek ontstaat een beekdallandschap met natuurvriendelijke oevers en bijzondere habitats, voor diverse flora- en faunasoorten.

De nieuwe verkeersbrug heeft een minimale verschijningsvorm en benadrukt de continuïteit van de groene randen van het Julianakanaal. De opritten naar de brug zijn als strakke groene taluds vormgegeven, begeleid door hagen. De nieuwe keersluis vormt door de twee heftorens een nieuwe, krachtige landmark in het Limburgse landschap. De sluis, brug en het landschap zijn integraal ontworpen, zodat naast een technische oplossing bovenal ook een grote meerwaarde voor de omgeving wordt geboden. Quist Wintermans Architekten is verantwoordelijk voor het architectonisch ontwerp van de keersluis en de verkeersbrug.