Järvafältet

In het kader van Järva 2030 heeft de stad Stockholm een open prijsvraag uitgeschreven voor een nieuwe begraafplaats in Järvafältet. Karres en Brands heeft in samenwerking met Onix architecten een visie en ontwerp opgesteld voor Järvakilen, een van de meest gewaardeerde uitgestrekte groene ruimten van Stockholm. 

Karakteristiek voor het gebied is de vallei met het riviertje Ingelbäcken, en de boomclusters aan weerszijden. Deze elementen structureren de groene scheg en omsluiten veel functies. De voormalige afvalberg Granholmstoppen steekt hier letterlijk boven uit; de specifieke topografie biedt diverse gebruiksmogelijkheden en maakt van de berg een landmark voor de vallei.

In het plan van Karres en Brands wordt Granholmstoppen een icoon voor de overgang tussen leven en dood. De bomen op top van de berg worden volledig gekapt. De open ruimte die hierdoor wordt geschapen vormt, samen met de lange trap naar de top, een symbolische rol in de private begraafceremonie. Daarnaast kan de top ook in gebruik worden genomen als recreatiegebied voor bijvoorbeeld paragliders en mountainbikers. De beboste zone rond de heuvel is de basis van de begraafplaats. In feite is het plan een plantstrategie; voor iedere begraven persoon wordt een boom geplant, zodat begraafplaats en bos tegelijkertijd groeien. Lokale boomsoorten worden zo gefaseerd aangeplant en kleuren langzaam het gebied. Een helder en eenvoudig pad vormt de tastbare link tussen bos en centrale open plek. 

Waar de boom symbool staat voor het leven, wordt de dood gezien als leegte. De grafvelden zijn dan ook vormgegeven als ‘kamers’ in het bos. Berken, eiken en dennenbomen omgeven de grafvelden. Het ontwerp van de kamers is sober en subtiel: hoogtelijnen zijn gemodelleerd en worden verbonden door één architectonisch element. Dit element specificeert de kamer en relateert aan de begraafplaats-functie, zoals een urnenmuur, een bank of vijverpartij. Later zullen bomen van de overledenen intimiteit terugbrengen in de kamers. Hun karakter kan variëren, afhankelijk van verschillende (begraaf)culturen.

Het pad rondom eindeloze-boom-wandeling is de aula Het gebouw markeert niet alleen de plaats van de ceremonie, maar werkt ook als grens tussen het ‘bos van het leven’ en de ‘leegte van de dood’. Het gebouw symboliseert bovendien de eindeloze kringloop van het leven. Men verlaat het pad nooit; het is er altijd.