Het afgelopen jaar bood het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie ons de kans om de ruimtelijke implicaties van de actuele transitieopgaven te onderzoeken. De onderzoeken die we hebben gemaakt, helpen om een duurzame toekomst voor Nederland voorstelbaar te maken. De twee onderzoeken waar we aan hebben gewerkt zijn nu gepubliceerd. In het handboek Transities!  

Van onveilige ruimte naar ontmoetingsplek

Op het Metroplein in Hart van Zuid komen wonen, reizen, recreëren en maatschappelijke opvang samen. De juiste ingrediënten voor een bruisende stedelijke plek, zou je zeggen. Toch is het op dit moment een onaantrekkelijke plek, waar veel overlast wordt ervaren en weinig sociale controle is. Uit dit onderzoek blijkt dat dak- en thuislozen en jongeren gedurende de dag een grote impact hebben op de publieke ruimte. Wat zijn ingrepen die de omstandigheden voor deze groepen en daarmee voor het gebied als geheel verbeteren?

Karres en Brands en Arttenders legden hun oor te luister bij deze groepen en concludeerden dat hier niet alleen ruimtelijke interventies nodig zijn, maar vooral ook maatschappelijke programmering. Het voorstel is de voormalige bowlingbaan om te vormen tot een ontmoetingsplek en centrum voor maatschappelijk programma. Vanuit hier worden initiatieven uitgerold voor jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt. Ook de buitenruimte wordt in dit plan geactiveerd. Door de tijdelijke fietsenstalling op te tillen, ontstaat hier ruimte voor activiteit, en met een centraal artistiek element krijgt het plein een middenpunt.

Landschappen van Verlangen
Karres en Brands en drie andere ontwerpbureaus hebben gewerkt aan de studievraag van Aorta en PARK om van zonnevelden een landschap van verlangen te maken. Dit onderzoek is gestart uit zorg voor de gevolgen van veranderend landgebruik door het inpassen van zonnevelden. Juist door het maken van slimme combinaties tussen de energietransitie en andere grote maatschappelijke uitdagingen kunnen we het landschap versterken.

Ons team boog zich over het oeverwallandschap ten noorden van IJsselstein en verbindt de energietransitie met private doelen en maatschappelijke ambities. In plaats van zonnepanelen zo goed mogelijk te verstoppen, kun je er ook voor kiezen ze een volwaardig onderdeel te maken van het landschap. Dit lukt alleen als de panelen bijdragen aan de belangen van partijen in de omgeving. Een boer verlangt niet snel naar zonne-energie als het zijn werk, land en identiteit totaal verandert; maar als het een aanvulling is op zijn bestaande businesscase en tegelijkertijd de oogst beschermt tegen extreem weer wordt het interessant. Dit team werkt aan een toolbox die individuele en collectieve meerwaarde van zonnepanelen inzichtelijk maakt. Uitwerkingen zijn bijvoorbeeld in een laagstamboomgaard waar zonnepanelen de fruitbomen beschermen tegen extreme neerslag, hagel of hitte, of de verticale plaatsing van panelen op akkers.

Bekijk het handboek Transities! Online met projectresultaten van de 129 deelnemende teams van de Voucherregeling Ruimtelijk Ontwerp.