De Koning Willem II Kazerne

De Willem II Kazernebuurt maakt onderdeel uit van de gebiedsontwikkeling Stappegoor, gelegen aan de zuidrand van Tilburg. Centraal in de ontwikkeling van de nieuwe Kazernebuurt staat de kazerne, in 1939 ontworpen door A.G. Boost. Een unieke plek die decennialang voor Tilburgers verborgen bleef, maar straks voor een ieder toegankelijk is door de poort in het hoofdgebouw. Karres en Brands is in 2019 geselecteerd om het stedenbouwkundig ontwerp en beeldkwaliteitsplan op te stellen. Het nieuwe ontwerp van de woonwijk ontleent zijn karakter aan het ensemble van de kazerne.

Bij de herontwikkeling van de kazernegebouwen en openbare ruimte is het essentieel de sporen uit het verleden te koesteren. Niet alleen de sporen van het oorspronkelijke ontwerp en de oorspronkelijke detaillering zijn een waardevolle bron van inspiratie, evengoed kunnen de sporen van het gebruik als Penitentiaire Inrichting tot uiting komen. De nieuwe bestemmingen van kazernegebouwen activeren de omgeving. De opbouw van hoofdgebouw, legeringen en keukengebouw huisvesten straks mogelijk ouderenzorg, sociale huurappartementen, school, kinderdagverblijf en een wijkfunctie. 

De beide flanken naast het ensemble van kazernegebouwen bieden ruimte aan nieuwe bouwvelden, die qua footprint, maat en schaal reageren op de bestaande cultuurhistorisch waardevolle gebouwen. De bouwvelden zijn zodanig gepositioneerd dat ze zichtverbindingen naar de cultuurhistorisch waardevolle Kazernegebouwen toelaten. Kenmerkend voor de wijk zijn de groene inrichting en de rationele orthogonale structuur die naar het militaire verleden verwijst. Er worden kloeke ensembles van gebouwen gevormd met een duidelijk samenhangende architectuurstijl. De kwaliteiten van de kazerne-architectuur worden op eigentijdse en sobere wijze vertaald in de nieuwbouwarchitectuur.

De Kazernebuurt wordt zo een plek met bijzondere leef- en verblijfskwaliteit. Vanuit de buurt in de binnenstad en andere wijken van Tilburg optimaal bereikbaar, vooral met fiets of openbaar vervoer. De buurt faciliteert wel autogebruik, maar stimuleert nadrukkelijk het gebruik van duurzame vervoersmiddelen zoals deelauto’s, openbaar vervoer en fietsen. De Kazernebuurt zelf heeft een autovrij binnenmilieu. Een verbindend hoofdelement tussen de verschillende programma’s van de buurt zijn de langzaam verkeerstraten, die worden vormgegeven als een autovrij en groen verblijfsgebied en verbinden het buurtpleinen met het toekomstige Stappegoorpark.

Het autovrije karakter stimuleert bewegingen, ontmoeting en interactie in de buurt. Hierdoor wordt de wijk niet gedefinieerd door iconische architectuur maar door een zorgvuldig gevormde interactie tussen gebouw en openbare ruimte. Aan de woonstraten wordt de overgang tussen voordeur en straat vormgegeven als eigentijdse versie van de ‘Delftse stoep’ met mogelijkheid voor geveltuinen, bankjes en trappetjes. Door verbredingen van de woonstraat tot kleine pleintjes worden interacties tot een levendige straat gemaakt. Daarnaast bieden het buurtparkje, het buurtplein en het collectieve groen in de kazerne een rijke kleinschalige openbare-ruimtestructuur voor de Kazernebuurt.